Η Αθηροσκλήρωση

       Η αθηροσκλήρωση είναι μια χρόνια, προοδευτική νόσος στην οποία πλάκες συσσωρεύονται στα τοιχώματα των αρτηριών.

      Η αθηροσκλήρωση μπορει να προκαλέσει  στένωση των αρτηριών, να μειώσει σημαντικά την παροχή αίματος σε ζωτικά όργανα όπως η καρδιά, τον εγκέφαλο και τα έντερα.  

      Ο τρόπος εκδήλωσης της αθηροσκλήρωσης είναι τέτοιος, που επιτρέπει το διαχωρισµό σε τρία στάδια. Κάθε στάδιο χαρακτηρίζεται από τις ανάλογες αθηροσκληρυντικές βλάβες. Οι βλάβες µπορούν να αναπτυχθούν σε τέτοιο βαθµό που να γίνουν περίπλοκες και προηγµένες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ασβεστοποιηµένες ινώδεις περιοχές της αρτηρίας, µε ορατό έλκος. Ο τύπος των βλαβών αυτών συνδέεται συχνά µε τα κλινικά συµπτώµατα ή την αρτηριακή εµβολή. Παλαιότερα υπήρχε η πεποίθηση ότι η βλάβη των οργάνων και το έµφραγµα οφείλονταν στη βαθμιαία πρόοδο αυτών των βλαβών, αλλά σήµερα γνωρίζουµε ότι διάφορα λειτουργικά  συστατικά στο αρτηριακό τοίχωµα είναι επίσης σηµαντικοί και καθοριστικοί παράγοντες για µια τέτοια εξέλιξη.

       Για παράδειγμα, λόγω του καπνίσματος ένας θρόμβος αίματος μπορεί να σχηματίσει υγρασία στο εσωτερικό μιας μικρής αρτηρίας του εγκεφάλου που έχει  σχηματιστεί από αθηροσκλήρωση.  Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η μορφή θρόμβου, διακόπτει την παροχή αίματος σε τμήμα του εγκεφάλου, προκαλώντας εγκεφαλικό επεισόδιο θρόμβωσης.

Σε όλους τους ανθρώπους, το αθήρωμα αρχίζει να σχηματίζεται στο εσωτερικό μέρος των αρτηριών που καλείται ενδοθήλιο, από την παιδική ηλικία. Οι λιποπρωτεϊνες, σωματίδια τα οποία μεταφέρουν τη χοληστερίνη, την υπεύθυνη για το σχηματισμό του αθηρώματος διεισδύουν και εγκλωβίζονται κάτω από το ενδοθήλιο των αρτηριών και προκαλούν φλεγμονή και ανάπτυξη  ουλώδους ιστού. Μεγάλοι σχηματισμοί, γνωστοί ως αθηρωματώδεις πλάκες, οικοδομούνται σ’ αυτές τις  περιοχές. Αιματικοί θρόμβοι είναι δυνατόν να σχηματιστούν πάνω στις αθηρωματώδεις πλάκες, αν η επιφάνειά τους είναι ανώμαλη ή αν η ροή του αίματος είναι αργή .  Επιπλέον, το ασβέστιο προκαλεί σκλήρυνση των πλακών, με αποτέλεσμα τη σκλήρυνση των αρτηριών. Με την πάροδο των ετών, οι πλάκες αυξάνονται σε μέγεθος, ώσπου προοδευτικά η αρτηρία στενώνεται ή φράσσεται τελείως. 

     Σήμα κινδύνου για την εμφάνιση αθηροσκλήρωσης εκπέμπουν τα μάτια και το δέρμα. Ο εντοπισμός και η αξιολόγηση των αλλοιώσεων στα μάτια και το δέρμα μπορούν να συμβάλλουν στην αναγνώριση προληπτικών καταστάσεων διαφόρων μεταβολικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων και στην εκτίμηση της εξέλιξής τους.

Παρόλο που η αθηροσκλήρωση, όπως αναφέρθηκε, εμφανίζεται και εξελίσσεται απο την παιδική ηλικία, συνήθειες  καθημερινές  επιβαρύνουν την πρόοδο της. Τέτοιες είναι η κακή διατροφή, η παχυσαρκία και προφανώς το κάπνισμα.
         Σύμφωνα με τα ελπιδοφόρα ευρήματα μιας νέας μελέτης, οι αρτηρίες των καπνιστών αρχίζουν να βελτιώνονται αμέσως μετά τη διακοπή του καπνίσματος, οδηγώντας σε μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρδιοπάθειας εντός του πρώτου μόλις έτους από τη διακοπή αυτής της κακής συνήθειας. Η βελτίωση της υγείας των αρτηριών των συμμετεχόντων παρουσιάσθηκε παρά το γεγονός ότι το βάρος τους αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 4 κιλά μετά τη διακοπή του καπνίσματος, επισημαίνουν οι ερευνητές.

        Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the American College of Cardiology, 1.500 καπνιστές χωρίσθηκαν σε έξι ομάδες, στις πέντε εκ των οποίων χορηγήθηκε μια μέθοδος διακοπής του καπνίσματος (επιθέματα νικοτίνης, παστίλιες νικοτίνης, το φάρμακο βουπροπιόνη, συνδιασμός επιθεμάτων και παστίλιας ή συνδιασμός  φαρμάκου και παστίλιας), ενώ η έκτη έλαβε εικονική θεραπεία. Μετά από ένα έτος, 36% των συμμετεχόντων είχαν διακόψει το κάπνισμα, χωρίς να υπάρχουν διαφορές ανάλογα με τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε. Οι ερευνητές που εκτίμησαν με υπέρηχους τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων πριν από την έναρξη της μελέτης και ένα έτος μετά τη διακοπή του καπνίσματος, παρατήρησαν ότι η λειτουργία των αρτηριών είχε βελτιωθεί σε αυτό το διάστημα στους συμμετέχοντες που είχαν διακόψει το κάπνισμα κατά 1%.

       Μπορεί να ακούγεται λίγο αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι αντιστοιχεί σε 14% μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρδιοπάθειας.

      Το ερώτημα βέβαια είναι αν η βελτίωση αυτή συνεχίζεται και μετά το πρώτο έτος και με ποιο ρυθμό, επισημαίνουν οι ερευνητές, που δήλωσαν ότι σκοπεύουν να συνεχίσουν τη μελέτη για δύο ακόμη έτη προκειμένου να λύσουν την απορία τους.

        Τυπικές επιπεπλεγμένες πλάκες με έντονα στοιχεία εξελκώσεων ή και αιμοραγίας παρατηρούμε στις αθηρωματικές πλάκες του καρωτιδικού διχασμού.

Πάνος Κωστόπουλος Α'2 

Πηγές αναζήτησης:

http://artemis.cslab.ntua.gr/el_thesis/artemis.ntua.ece/DT2004-0131/DT2004-0131.pdf

iatro.net

Doctor.com

Αστέριος Ν. Κατσαμούρης  ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ των αγγειακών παθήσεων εκδόσεις: Αθ. Σταμούλης  

ΟΞΕΙΔΩΜΕΝΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ

Η χοληστερίνη ή χοληστερόλη είναι κηρώδης στερόλη που βρίσκεται στη μεμβράνη των κυττάρων όλων των ιστών του σώματος, και στο πλάσμα του αίματος όλων των ζώων. Μικρότερες ποσότητες χοληστερίνης απαντώνται και στις μεμβράνες των φυτών.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Η χοληστερόλη χρησιμοποιείται κυρίως σε ζωικούς οργανισμούς και όχι σε φυτικούς. Μαζί με τα τρυγλυκερίδια χρησιμεύει στις κυτταρικές μεμβράνες. Οι διαμοριακές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ των μορίων της χοληστερόλης και του νερού που βρίσκεται εντός και εκτός κυττάρου συμβάλλει στη ρευστή αλλά αδιάσπαστη δομή της μεμβράνης, και της προσδίδει λειτουργικότητα.

Επιπλέον, έχει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη νευρικών συνδέσμων του εγκεφάλου και βοηθάει τον οργανισμό στο σχηματισμό και την προστασία των νευρώνων και στη δημιουργία των ιστών των κυττάρων. Σε πολλές βιοχημικές διαδικασίες χρησιμεύει ως πρώτη ύλη, όπως στην παρασκευή της προβιταμίνης D και το σχηματισμό ορμονών

Δεσμεύεται με πρωτεΐνες στις λιποπρωτεΐνες και βρίσκεται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση σε ιστούς που είτε την παράγουν είτε έχουν πυκνές μεμβράνες, για παράδειγμα στο συκώτι, τη σπονδυλική στήλη και τον εγκέφαλο, όπως επίσης και στα αθηρώματα.

Μικροσκοπική φωτογραφία χοληστερόλης μέσα σε νερό. Παρατηρείται ότι η χοληστερόλη μέσα στο νερό δημιουργεί μεμβράνες.

ΠΡΟΣΛΗΨΗ-ΣΥΝΘΕΣΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ

Βρώσιμες πηγές χοληστερόλης είναι κυρίως ζωικής προέλευσης, αν και υπάρχουν ουσίες που μοιάζουν με τη χοληστερόλη και στα φυτά. Ωστόσο, η χοληστερίνη από τις τροφές δεν επαρκεί για τις ανάγκες του οργανισμού με αποτέλεσμα να συνθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό στο συκώτι

Υπάρχουν άνθρωποι των οποίων η περιεκτικότητα σε χοληστερόλη έχει τάσεις αύξησης είτε επειδή παράγουν περισσότερη χοληστερόλη ίσως για κληρονομικούς λόγους, είτε επειδή εμφανίζουν αυξημένη απορρόφηση χοληστερόλης από τις τροφές.

Η χοληστερόλη ως λιπίδιο δε διαλύεται στο αίμα, ώστε να εισέρχεται και να κυκλοφορεί σε αυτό σε αδιάλυτα κομμάτια.

Η ποσότητά της και οι μετατροπές της σε άλλες ουσίες ρυθμίζεται από το συκώτι.

Κυτταρική μεμβράνη, το κίτρινο μόριο αριθμημένο με δυο είναι μόριο χοληστερόλης.

Χοληστερίνη: Οι ισχύουσες συστάσεις για τη συνολική χοληστερίνη είναι < 200 mg

HDL: Για τη λεγόμενη «καλή» χοληστερίνη (HDL) πάνω από 35 mg για τους άντρες και >45 mg για τις γυναίκες (αφού αυτή προστατεύει τα αγγεία από τη αρτηριοσκλήρυνση) 

LDL: Για τη λεγόμενη «κακή» χοληστερίνη (LDL) η τιμή πρέπει να είναι κάτω από 180 mg. Αυτή μαζεύεται στις αρτηρίες και οδηγεί στη δημιουργία πλάκας (αν και το επίπεδο γίνεται όλο και χαμηλότερο ανάλογα με τον παράγοντα κινδύνου π.χ. κάτω από 160 mg/dl για παράγοντα κινδύνου 0 ή 1 (κάπνισμα, υπέρταση, οικογενειακό ιστορικό) ή κάτω από 100 mg/dl για διαβητικούς)

Ολική χοληστερίνης	LDL-χοληστερίνης	HDL-χοληστερίνη
<200 Επιθυμητή	<100 Ιδανική	<40 Χαμηλή
200-239 Οριακά υψηλή	100-129 Σχεδόν φυσιολογική	>=60¤ Υψηλή
>= 240 Υψηλή	130-159 Οριακά υψηλή
	160-189 Υψηλή
	>=190 Πολύ υψηλή

ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΑΝΕΒΑΖΟΥΝ ΤΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ

Οι τροφές που συμβάλουν στην αύξηση των τιμών των λιπιδίων στο αίμα μας είναι αυτές που περιέχουν και τροφοδοτούν τον οργανισμό μας με μεγάλες ποσότητες «κακού» λίπους. Με τον όρο κακό λίπος εννοούμε κυρίως το κορεσμένο, που είναι συνήθως ζωικής προέλευσης, και το βρίσκουμε σε τρόφιμα όπως: βούτυρο, μαγιονέζα, ζωικό λίπος, ζωμός κρέατος & παχιές σούπες και εκχυλίσματα κρέατος εντόσθια (νεφρά, συκώτι, μυαλά), κρέμες, λίπος καρύδας, παστά, παγωτά παχιά κρέατα, αλλαντικά, μπέικον & κρόκοι αυγών πλήρες γάλα, ολόπαχα γιαούρτια (λίπος > 2%) & παχιά τυριά, τυριά σε κρέμα γλυκά και σοκολάτα, κακάο και ροφήματα & κρουασάν, αρτοσκευάσματα με αυγά και βούτυρο, τηγανητά τρόφιμα (π.χ. πατάτες, τσιπς).

ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ

Οι τροφές που μπορούμε να καταναλώνουμε είναι όσες περιέχουν καλής ποιότητας λίπη π.χ. μονοακόρεστα (ελαιόλαδο) ή πολυακόρεστα (ψάρια, ξηροί καρποί) ή φυτικές ίνες (διαλυτές και αδιάλυτες) .

Τέτοια τρόφιμα είναι τα παρακάτω: ψωμί, φρυγανιές, παξιμάδια, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά ψάρια & κοτόπουλο (στήθος-χωρίς δέρμα), κρέας άπαχο (άλιπο μοσχαρίσιο, άλιπο χοιρινό) ελαιόλαδο και σπορέλαια, αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι) & τυριά με χαμηλά λιπαρά ,άλιπες σούπες (χορτόσουπα, ντοματόσουπα) & όσπρια (φασόλια, ρεβίθια, μπιζέλια, φακές) λαχανικά (αγκινάρες, σπαράγγια, μελιτζάνες, μπρόκολα, λάχανο, καρότα, κουνουπίδι, κολοκυθάκια, αγγούρι, λεπτά φασολάκια, μαρούλι, μανιτάρια, πιπεριές, σπανάκι, καλαμπόκι, ντομάτες, χόρτα και άλλα).

ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ

• Φρούτα και λαχανικά, λόγω των φυτικών ινών που περιέχουν. 

• Βρώμη (μέσα από τροφές όπως κουάκερ, νιφάδες βρώμης πρωινού, παξιμάδια βρώμης) λόγω των διαλυτών ινών που περιέχει .

• Λιπαρά ψάρια (λόγω της παρουσίας των ω-3 λιπαρών οξέων που βρέθηκε ότι μειώνουν τη χοληστερίνη) .

• Ελαιόλαδο (πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και κυρίως του ελαϊκού οξέος) το οποίο όπως βρέθηκε συγκρινόμενο με τα κορεσμένα λιπαρά οξέα, μειώνει την ολική και την κακή χοληστερίνη, ενώ δεν επηρεάζει σημαντικά την καλή χοληστερίνη. 

• Αλκοόλ και κρασί (η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ και ιδιαίτερα κόκκινου κρασιού, που περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες) αυξάνουν την καλή χοληστερίνη. 

• Οι φυτοστερόλες που βρίσκονται σε τρόφιμα αποκλειστικά φυτικά όπως σουσάμι, ηλιόσποροι, φιστίκια, σόγια, αρακάς πίτουρο και αντίστοιχα λάδια, αλλά και κατάλληλα εμπλουτισμένες μαργαρίνες. 

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΥΨΗΛΕΣ ΤΙΜΕΣ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗΣ

·    Μειώστε το συνολικό λίπος και κυρίως το κορεσμένο, που είναι ζωικής προέλευσης (π.χ. από τυριά, κρέατα, αβγά και γλυκά).

·         Περιορίστε τη συνολική κατανάλωση κρέατος. Ακόμα παράλληλα με την ποσότητα προσέξτε και την ποιότητα τρώγοντας πιο συχνά κοτόπουλο χωρίς δέρμα, άπαχα κομμάτια μοσχαρίσιου και χοιρινού (το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια καλή επιλογή αφού έχει περισσότερο «ορατό» λίπος που μπορεί να αφαιρεθεί πριν τη μαγειρική παρασκευή).

·         Μην καταναλώνετε περισσότερο από 25-30% της συνολικής σας θερμιδικής πρόσληψης από λίπος και προτιμήστε το ελαιόλαδο και λιγότερα τα πολυακόρεστα λάδια (σπορέλαια κ.ά)

·         Μειώστε την προσλαμβανόμενη χοληστερίνη από τροφές

·         Καταναλώστε τρόφιμα με ω-3 λιπαρά οξέα (παχιά ψάρια π.χ. σκουμπρί, σαρδέλα, σολομό, τσιπούρα, γαύρο, τσιπούρα) και εμπλουτισμένα τρόφιμα

·         Μαγειρέψτε πιο υγιεινά, με λιγότερο τηγάνισμα και περισσότερο βράσιμο και ψήσιμο και αποφύγετε τις λιπαρές σάλτσες και κάντε δικές σας με βάση το ελαιόλαδο, το λεμόνι και το ξύδι

·         Πίνετε αλκοόλ με μέτρο και ανάλογα με τα επίπεδα των λιπιδίων (λιπιδαιμικό προφίλ – χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, LDL, HDL) και ειδικά όταν είναι αυξημένα τα τριγλυκερίδια

·         Μειώστε το κάπνισμα και αυξήστε τη σωματική άσκηση και την καθημερινή σας δραστηριότητα, μέσα από απλές έστω ασχολίες όπως το περπάτημα ή το κολύμπι

·         Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών από λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, βρώμη, όσπρια και μειώστε την κατανάλωση απλών και ραφιναρισμένων υδατανθράκων όπως λευκό ψωμί και δημητριακά, αρτοσκευάσματα κ.ά.

·         Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών από λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, βρώμη, όσπρια και μειώστε την κατανάλωση απλών και ραφιναρισμένων υδατανθράκων όπως λευκό ψωμί και δημητριακά, αρτοσκευάσματα κ.ά.

·         Αποκτήστε το ιδανικό σας βάρος

·         Πίνετε αλκοόλ με μέτρο και ανάλογα με τα επίπεδα των λιπιδίων (λιπιδαιμικό προφίλ – χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, LDL, HDL) και ειδικά όταν είναι αυξημένα τα τριγλυκερίδια

·         Κάνετε τακτικά και μικρά γεύματα

Κατερίνα Μαργαρίτη 

ΠΗΓΕΣ : iatronet.gr

                wikipedia.org

                benecol.gr

 

ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

Καρδιακή ισχαιμία ονομάζουμε την έλλειψη ροής αίματος και οξυγόνου προς τον καρδιακό μυ. Είναι ο όρος που χρησιμοποιούμε για να χαρακτηρίσουμε τα καρδιακά προβλήματα που προκαλούνται από τη στένωση των καρδιακών αρτηριών. Όταν στενεύουν οι αρτηρίες, λιγότερο αίμα και οξυγόνο φθάνουν στον καρδιακό μυ. Αυτή η πάθηση ονομάζεται πάθηση στεφανιαίας αρτηρίας ή καρδιοπάθεια. Οι συγκεκριμένες παθήσεις οδηγούν σε καρδιακή ανακοπή. Η ισχαιμική καρδιοπάθεια προκαλεί πόνο στο θώρακα και δυσφορία.                            

Η ΚΑΡΔΙΑ

  Η ισχαιμική καρδιοπάθεια αποτελεί σήμερα για τον Δυτικό κόσμο το πιο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα. Υπολογίζεται ότι κάθε 3 λεπτά της ώρας πεθαίνει κάποιο άτομο από την πάθηση αυτή. Σύμφωνα με στατιστικές μελέτες, η ισχαιμική καρδιακή νόσος  προκαλεί μιάμιση φορά τους θανάτους που προκαλούν όλα τα είδη καρκίνων. Η τραγική όμως αυτή πραγματικότητα γίνεται πιο αισθητή αν αναγάγει κανείς τις ανθρώπινες απώλειες σε ημερήσια βάση και τις συγκρίνει με κάποια μεγάλη καταστροφή. Σύμφωνα με έναν υπολογισμό λοιπόν, βλέπουμε ότι οι ημερήσιες απώλειες παραδείγματος χάρη στην Μεγάλη Βρετανία από ισχαιμική καρδιοπάθεια αντιστοιχούν στους ανθρώπους που σκοτώνονται από την πτώση ενός αεροπλάνου jumbo κάθε εργάσιμη ημέρα και δύο jumbo κάθε Σάββατο και Κυριακή!

Τι γίνεται όμως με την ισχαιμική καρδιοπάθεια, μπορούμε να προλάβουμε και αν ναι, γίνεται η σωστή ενημέρωση;

Το σίγουρο είναι ότι, ναι, μπορούμε να προλάβουμε την ισχαιμική καρδιοπάθεια σε ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, όμως η πρόληψη της νόσου αυτής απαιτεί συνεχή, έντονη και επίπονη προσπάθεια, αφού η αιτιολογία της νόσου είναι πολυπαραγοντική.

Ποιοι είναι οι αιτιολογικοί παράγοντες που η συμμετοχή τους θεωρείται σημαντική στην πρόκληση της ισχαιμικής καρδιοπάθειας;

Στην ισχαιμική καρδιοπάθεια οι αιτιολογικοί παράγοντες είναι πολλοί, άλλοι γνωστοί και άλλοι άγνωστοι, που έκαστος συμβάλλει με άλλοτε άλλο ποσοστό στην πρόκληση της νόσου σε κάθε άτομο. Οι πιο γνωστοί παράγοντες που η συμμετοχή τους σήμερα θεωρείται σημαντική στην πρόκληση της ισχαιμικής καρδιοπάθειας είναι: 

·    Η διατροφή, 

·    Το κάπνισμα, 

·    Η αυξημένη αρτηριακή πίεση (υπέρταση),

·    Ο σακχαρώδης διαβήτης,

 

·    Η ελλιπής άσκηση.

  

Η  κακή διατροφή με τα επακόλουθα της (παχυσαρκία και αυξημένη χοληστερίνη στο αίμα) θεωρούνται από τους πιο σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες της ισχαιμικής καρδιοπάθειας.

Σύμφωνα με ειδικούς η διατροφή η οποία είναι σωστότερη και δεν αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα της ισχαιμικής καρδιοπάθειας, επικεντρώνεται :

·                            στη μείωση του προσλαμβανόμενου ζωικού λίπους,

·                            στη μείωση της προσλαμβανόμενης χοληστερίνης, 

·                            στη μείωση της προσλαμβανόμενης ποσότητας του αλατιού,

·                            στη μείωση της προσλαμβανόμενης ποσότητας ζάχαρης,

·                            στη μείωση της προσλαμβανόμενης ποσότητας αλκοόλ,

·                            στην αύξηση των προσλαμβανόμενων φυτικών ινών,

·                            στη ρύθμιση προς το ιδανικό του σωματικού βάρους.

        

   Επίσης, το κάπνισμα θεωρείται ο σημαντικότερος παράγοντας πρόκλησης ισχαιμικού καρδιακού επεισοδίου. Oι τοξικές συνέπειες του καπνού, είναι σημαντικές, λόγω της τοξικής βλάβης που αυτός προκαλεί σε όλο το αγγειακό σύστημα, με αποτέλεσμα στυτική δυσλειτουργία, ανεπάρκεια καρδιακών αγγείων και κακή κυκλοφορία αίματος.

Μπλοκαρισμένη παροχή αίματος και  κατεστραμμένος καρδιακός μυς.

    Τα ισχαιμικά καρδιακά επεισόδια μπορεί να είναι παροδικά ή να προέρχονται από σιωπηρή ισχαιμία.

ΠΑΡΟΔΙΚΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ :

Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο είναι μια προσβολή διάρκειας από λίγα δευτερόλεπτα μέχρι αρκετές ώρες. Το αίτιο είναι η μείωση της ροής του αίματος σε κάποια περιοχή της καρδιάς, η οποία δυσλειτουργεί. Η μείωση αυτή μπορεί να οφείλεται σε πτώση της αρτηριακής πίεσης (υπόταση) ή σε στένωση ενός αγγείου.

ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΚΑΡΔΙΑΚΌ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΣΙΩΠΗΡΗ ΙΣΧΑΙΜΙΑ:

Πολλοί άνθρωποι μπορεί να έχουν υποστεί ισχαιμικά καρδιακά επεισόδια χωρίς να το γνωρίζουν. Αυτοί οι άνθρωποι πάσχουν από ισχαιμία χωρίς πόνο (σιωπηρή ισχαιμία). Σε αυτή τη περίπτωση, μπορεί να υποστούν καρδιακή ανακοπή χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση. Ασθενείς με αυτή την πάθηση μπορεί επίσης να έχουν υποστεί επεισόδια σιωπηρής ισχαιμίας που δεν έχουν διαγνωσθεί. Επιπλέον άτομα που στο παρελθόν έχουν υποστεί καρδιακές ανακοπές ή που πάσχουν από διαβήτη βρίσκονται στην ομάδα υψηλού κινδύνου για να αναπτύξουν σιωπηρή ισχαιμία.

  Υπάρχουν αρκετοί τρόποι ελέγχου που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση σιωπηρής ισχαιμίας. Τα συνηθέστερα τεστ είναι το τεστ κοπώσεως ή η εφαρμογή της συσκευής holter (μια φορητή συσκευή ηχογράφησης που λειτουργεί με μπα-ταρία και καταγράφει συνεχώς το ηλεκτροκαρδιογράφημα του κάθε ασθενούς, συνήθως για 24 έως 48 ώρες, με σκοπό τον εντοπισμό κάποιας δυσλειτουργίας της καρδιάς).

Πως μπορούμε να προλαμβάνουμε μία καρδιακή προσβολή;

Σύμφωνα με μελέτες η ασπιρίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη καρδιακής προσβολής.

Η ασπιρίνη όπως τη γνωρίζουμε είναι ένα φάρμακο 110 χρόνων.  Περιλαμβάνει μία πολύ σημαντική φαρμακευτική ουσία, το σαλικυλικό οξύ. Η ιδιότητα αυτής της ασπιρίνης, την έχει καθιερώσει ως ένα αποτελεσματικό θεραπευτικό όπλο στο τομέα της καρδιακής προσβολής. Επιπλέον η ασπιρίνη σε χαμηλή δόση έχει αντιφλεγμονώδη δράση. Εντός τριάντα λεπτών από τη λήψη της είναι σε θέση να μειώνει τη συγκολλητικότητα των αιμοπεταλίων, που αποτελεί βασικό μηχανισμό του σχηματισμού θρόμβων.

                                                                                                                                         Άννα-Κλέλια Μανιατοπούλου

Α΄2         

ΠΗΓΕΣ :

·                            www.americanheartassociation.org ( silent ischemia and ischemic heart disease) (απο μετάφραση)

·                            www.iatronet.gr

·                            www.medlook.net

·                            www.iatro.gr

·                            www.maratheftis.gr



ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 

Το εγκεφαλικό επεισόδιο ανήκει στα μείζονα προβλήματα δημόσιας υγείας και αποτελεί παγκοσμίως την Τρίτη αιτία θανάτου μετά τα καρδιακά νοσήματα και τον καρκίνο. Ευθύνεται για ένα μεγάλο ποσοστό πρόκλησης αναπηρίας από τις νόσους του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Κάθε χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας πεθαίνουν παγκοσμίως 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι λόγω εγκεφαλικών επεισοδίων. Περίπου το 10% από όσους θα επιζήσουν του επεισοδίου θα επανακτήσουν τις ικανότητές τους για αυτοεξυπηρέτηση.

Εικόνα 1: Εγκεφαλικό Επεισόδιο

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ορίζει ως αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο «κάθε βλάβη του εγκεφαλικού ιστού ή του νωτιαίου μυελού που προκαλείται από διαταραχή στην παροχή αίματος και στην οποία υπάρχει αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων». Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο δεν αποτελεί ειδική πάθηση αλλά συνδυασμό κλινικών εκδηλώσεων, όπου νοσούν τα εγκεφαλικά αγγεία και χαρακτηρίζεται από παροδική διακοπή της εγκεφαλικής αιματικής ροής.

Παρότι το εγκεφαλικό επεισόδιο περιγράφτηκε για πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη, ο οποίος εξέφρασε τις απόψεις του για την πρόγνωση και το αποτέλεσμα της ασθένειας, η βαθύτερη κατανόηση και αναγνώριση του είδους και του μεγέθους της βλάβης συντελέστηκε μόλις στα μέσα του 19^ου αιώνα και στις αρχές του 20^ου αιώνα, όταν άρχισε να πραγματοποιείται συστηματικότερη μελέτη των αγγείων του εγκεφάλου μέσω της αξονικής και της μαγνητικής απεικόνισης.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο έχει κοινωνικό, οικογενειακό και οικονομικό αντίκτυπο, λόγω της ανικανότητας που προκαλεί στους πάσχοντες, η οποία επιδρά αρνητικά όχι μόνο στον ίδιο τον ασθενή αλλά και στο περιβάλλον του. Ο ασθενής μετά την έξοδο από το νοσοκομείο είναι εξαρτημένος σε μικρό ή μεγάλο βαθμό συνήθως από το οικογενειακό του περιβάλλον, το οποίο επιβαρύνεται την φροντίδα του. Ο βαθμός ανικανότητας του ασθενή ποικίλει ανάλογα με το είδος του εγκεφαλικού επεισοδίου και την δυνατότητα αποκατάστασης.

Τις περισσότερες φορές η πλήρης θεραπεία του εγκεφαλικού επεισοδίου είναι σχεδόν αδύνατη και ο ασθενής αναγκάζεται να απέχει από την εργασία του, γεγονός που έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική του υγεία. Οι ασθενείς μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο παρουσιάζουν κυρίως κατάθλιψη σε ποσοστό από 20-63%.

Τέλος εκτός από το κοινωνικό και το οικονομικό κόστος οι συχνές επαναεισαγωγές των ασθενών με εγκεφαλικό επεισόδιο στο νοσοκομείο όπως και η νοσηλεία τους για μακρύ χρονικό διάστημα συνεπάγονται οικονομικό πρόβλημα για τα περισσότερα κράτη.

Μορφές αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου

Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ταξινομείται ανάλογα με την παθογένειά του σε εγκεφαλικό επεισόδιο αιμορραγικού και ισχαιμικού τύπου. Το 20% των εγκεφαλικών επεισοδίων είναι αιμορραγικού τύπου και το 80% ισχαιμικού τύπου. Το 35% των ασθενών που εμφάνισαν ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να επαναπροσβληθούν τα επόμενα πέντε χρόνια. 
Το εγκεφαλικό επεισόδιο αιμορραγικού τύπου οφείλεται σε αποδέσμευση μεγάλης ποσότητας αίματος εντός του κρανίου και οδηγεί σε νέκρωση του εγκεφάλου.

Εικόνα 2: Εγκεφαλικό Επεισόδιο Ισχαιμικού  και Αιμορραγικού Τύπου

Το εγκεφαλικό επεισόδιο ισχαιμικού τύπου, δηλαδή η μείωση της ροής του αίματος προς μια περιοχή του εγκεφάλου, μπορεί να είναι αποτέλεσμα διαφορετικής αιτιολογίας. Η ισχαιμία προκαλεί προσωρινή ή μόνιμη βλάβη του εγκεφαλικού ιστού και μπορεί να προκληθεί από τρεις διαφορετικούς μηχανισμούς: τη θρόμβωση, την εμβολή και τη συστηματική πτώση της αρτηριακής πίεσης. Κοινός παράγοντας όλων των διαφορετικών τύπων των ισχαιμικών επεισοδίων είναι ότι η αιτία της βλάβης και η ανοξία του ιστού προκαλείται από την διακοπή της εγκεφαλικής συστηματικής ροής.

Αναλυτικότερα, σήμερα με τη χρήση της αξονικής και της μαγνητικής τομογραφίας διαπιστώνεται ότι το εγκεφαλικό επεισόδιο ισχαιμικού τύπου διακρίνεται σε θρομβωτικό, εμβολικό, κενοτοπιώδες, αγνώστου αιτιολογίας, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο και εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω συστηματικής χαμηλής ροής αίματος.

Εικόνα 3:Εγκεφαλικό Επεισόδιο Εμβολικού Τύπου

• Στο εγκεφαλικό επεισόδιο θρομβωτικού τύπου δημιουργείται βλάβη και στένωση του αγγειακού τοιχώματος λόγω αρτηριοσκλήρωσης, η οποία βλάπτει κυρίως μεγάλα ενδοκράνια και εξωκράνια αγγεία. Η πιο συχνή αιτία είναι η στένωση των καρωτίδων λόγω δημιουργίας πλάκας.

• Το εγκεφαλικό επεισόδιο εμβολικού τύπου οφείλεται κυρίως σε παθολογικό πήγμα (έμβολο), το οποίο μετά τον σχηματισμό του έχει αποσπασθεί μέσα σε ένα αγγείο και έχει την τάση να φράσσει τα στεφανιαία αγγεία και τα αγγεία του εγκεφάλου. Το εγκεφαλικό επεισόδιο εμβολικού τύπου μπορεί να είναι καρδιακής αιτιολογίας ή αγγειακής αιτιολογίας.

• Ως κενοτοπιώδες εγκεφαλικό επεισόδιο ορίζεται το έμφρακτο από νόσο μικρών αγγείων και αφορά βλάβες των αγγείων που οφείλονται σε χρόνια υπέρταση και σε μικροαγγειοπάθειες λόγω σακχαρώδη διαβήτη.

• Το εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω συστηματικής χαμηλής ροής αίματος, οφείλεται σε μειωμένη παροχή αίματος στον εγκεφαλικό ιστό λόγω συνεχούς χαμηλής αρτηριακής πίεσης. Οι πιο κοινές αιτίες είναι η καρδιακή ανεπάρκεια, συχνά οφειλόμενη σε έμφραγμα μυοκαρδίου ή αρρυθμία και συστηματική υπόταση εξ αιτίας απώλειας αίματος.

• Ως ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια αγνώστου αιτιολογίας, ορίζονται εκείνα που είναι δύσκολο να καταλήξουμε σε κάποιο γνωστό μηχανισμό πρόκλησης.

• Ως παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, ορίζεται το επεισόδιο διάρκειας μικρότερης των 24 ωρών, το οποίο δεν προκαλεί έμφρακτο ή νευρολογικό πρόβλημα. Διαρκεί λιγότερο από 15 λεπτά και ένα μικρό ποσοστό έως 2-3 ώρες με οξεία νευρολογική συμπτωματολογία. Τα παροδικά εγκεφαλικά επεισόδια έχουν την τάση να επαναλαμβάνονται συχνά, αλλά η λειτουργική αποκατάσταση του ασθενή είναι πλήρης. Το 30-40% των ασθενών που εμφάνισαν παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο, θα προσβληθούν σύντομα από ένα ολοκληρωμένο ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Παράγοντες κινδύνου πρόκλησης εγκεφαλικού επεισοδίου ισχαιμικού τύπου.

Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί πολυπαραγοντική νόσο, για την οποία ευθύνονται αλληλοεπιδρώμενοι παράγοντες. Οι παράγοντες πρόκλησης του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου ταξινομούνται ανάλογα με την δυνατότητα τροποποίησης τους, σε τροποποιήσιμους και μη τροποποιήσιμους.

Μερικοί από τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου έχουν επιβεβαιωθεί από επιστημονικές μελέτες και έχει βρεθεί ότι μετά από ανάλογη ιατρική παρέμβαση μειώθηκε ο κίνδυνος για την εμφάνιση εγκεφαλικού.

Εικόνα 4:Ισχαιμικό Εγκεφαλικό Επεισόδιο

Οι μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής:

1. Η ηλικία, όπου ο κίνδυνος διπλασιάζεται σε κάθε διαδοχική δεκαετία ζωής μετά τα 55 χρόνια, παράγοντας που οφείλεται κυρίως στη γήρανση του καρδιαγγειακού συστήματος.

2. Το φύλο, όπου παρατηρείται υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου στους άνδρες. Εξαίρεση αποτελούν οι γυναίκες ηλικίας 35-44 χρόνων και άνω των 85 χρόνων, όπου η συχνότητα εμφάνισης είναι υψηλότερη σε σχέση με τους άνδρες. Παρότι, δεν υπάρχει σαφής αιτιολογία για τη σχέση φύλου και εγκεφαλικού επεισοδίου, είναι πιθανόν να είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης παραγόντων. Για παράδειγμα, οι άνδρες προσβάλλονται συχνότερα επειδή παρουσιάζουν περισσότερους ενοχοποιητικούς παράγοντες, όπως είναι το κάπνισμα (είναι οι πιο βαριοί καπνιστές σε σχέση με τις γυναίκες) και η υπέρταση (είναι πιο συχνή στους άνδρες). Επιπλέον οι γυναίκες είναι και ορμονικά προστατευόμενες.

3. Η εθνικότητα – φυλή. Οι μαύροι έχουν υψηλότερη συχνότητα εγκεφαλικού συγκρινόμενοι με τους λευκούς. Επίσης, υψηλή συχνότητα εγκεφαλικού παρατηρείται στους Κινέζους και Γιαπωνέζους.

4. Η κληρονομικότητα. Το κληρονομικό ιστορικό και από τους δύο γονείς μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου ισχαιμικού τύπου. Πιθανόν να υπάρχει γενετική προδιάθεση, η οποία επιβαρύνεται με περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η κουλτούρα και ο τρόπος ζωής.

Οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής:

1. Κάπνισμα. Τόσο οι καπνιστές όσο και οι παθητικοί καπνιστές βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για εμφάνιση ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, διότι το κάπνισμα (ενεργητικό – παθητικό) αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα που επιταχύνει την αθηρωμάτωση. Αντιθέτως, η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, κυρίως σε όσους καπνίζουν ελαφρά.

2. Η αρτηριακή πίεση. Τόσο η αυξημένη πίεση όσο και η απότομη πτώση της πίεσης αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση εγκεφαλικού. Ειδικότερα, η υπέρταση αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, διότι αφενός αυξάνει τις τάσεις που δέχονται τα αγγεία ως αγωγοί, αφετέρου καταστρέφει και τα τοιχώματα των αγγείων κάνοντάς τα θρομβογόνα.

3. Διαβήτης. Ο κίνδυνος εμφάνισης ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου σε διαβητικούς ασθενείς είναι τουλάχιστον διπλάσιος και ειδικότερα στα ινσουλινοεξαρτώμενα άτομα σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.

4. Καρωτιδική στένωση. Οι στενώσεις των καρωτίδων ευθύνονται για το 20 – 30% των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων. Μια συμπτωματική στένωση της καρωτίδας της τάξης του 70 - 80% είναι δυνατό σε διάστημα δυο χρόνων να προκαλέσει ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο που μπορεί να αφήσει αναπηρία στο 20 – 30% των ασθενών.

5. Υπερλιπιδαιμία. Οι διαταραχές των τριγλυκεριδίων, της ολικής χοληστερόλης, της HDL και της LDL ευθύνονται για την αθηροσκλήρωση των στεφανιαίων αγγείων, αλλά και της καρωτίδας. Άτομα με αυξημένη ολική χοληστερόλη, η οποία αποτελεί κύριο συστατικό των LDLεμφανίζουν εκτεταμένη αρτηριοσκλήρυνση.

6. Παθήσεις του αίματος. Οι συνηθέστερες παθήσεις που ευθύνονται για το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η ιδιοπαθής παλυκυτταραιμία, η θρομβοκύττωση και η θρομβοκυταιμία.

7. Καρδιακά νοσήματα. Αποτελούν τον πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου πρόκλησης ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου. Όταν η καρδιά ανεπαρκεί – αδυνατεί για οποιοδήποτε λόγο να λειτουργήσει φυσιολογικά ως αντλία, προκαλείται στάση του αίματος – λίμναση δημιουργία θρόμβου, ο οποίος φράσσει τις εγκεφαλικές αρτηρίες. Ο σχηματισμός θρόμβου αποτελεί πηγή πρόκλησης εμβόλων, ενώ η συνηθέστερη θέση που δημιουργούνται τα έμβολα είναι κοντά ή μέσα στην καρδιά. Για παράδειγμα, στην κολπική μαρμαρυγή οι θρόμβοι σχηματίζονται στους κόλπους της καρδιάς οι οποίοι ανεπαρκούν να λειτουργήσουν ικανοποιητικά και είναι δυνατόν να δώσουν έμβολα στα στεφανιαία αγγεία ή στα αγγεία του εγκεφάλου. Επίσης επικίνδυνα καρδιακά νοσήματα για πρόκληση ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου είναι η βαλβιδοπάθεια, η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια και κυρίως το έμφραγμα του μυοκαρδίου που σχετίζεται με την ανάπτυξη κολπικής μαρμαρυγής.

Αλέξανδρος Μαρκόπουλος  Α’2

ΠΗΓΕΣ  ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ:

1. www.medlook.net

2. www.iatronet.gr

3. www.thrombosisadviser.com

4. www.scumdoctor.gr

5. www.neahygeia.gr